Ιστορια των Εκπαιδευτηριων Δραμας
Στη συμβολή των δρόμων Περδίκα και Βενιζέλου, προβάλλουν μπροστά μας τα Εκπαιδευτήρια Δράμας που χτίστηκαν το 1907-1908 με την οικονομική συνδρομή των Ελλήνων της Δράμας και με δωρεά 100 χρυσων Λιρων της οικογένειας του Μακεδονομάχου Παύλου Μελά και την υποστήριξη του Εθνομάρτυρα Μητροπολίτη Δράμας και μετέπειτα Σμύρνης Χρυσοστόμου
Η ανέγερση του διδακτηρίου υπό το όνομα ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΚΟΙΝΟΤΗΤΟΣ ΔΡΑΜΑΣ, άρχισε το έτος 1907, με πρωτοβουλία του αείμνηστου Εθνομάρτυρα Μητροπολίτη Δράμας Χρυσόστομου και περατώθηκε το έτος 1909.
Η μελέτη και τα σχέδια ανεγέρσεως των « Εκπαιδευτηρίων », έγιναν με την επίβλεψη του Έλληνα μηχανικού από την Αθήνα Γ. Χατζημιχαήλ, δόθηκε δε στο κτίριο το σχήμα Π .
Το κτίριο αποτελείται από υπόγεια και δύο ορόφους. Έχει δε δύο εισόδους.
Μετά την αποπεράτωσή του στεγάστηκαν και λειτούργησαν στο δεύτερο όροφο η Αστική Σχολή Αρρένων ( αρρεναγωγείο), ενώ στον πρώτο όροφο η Αστική Σχολή Θηλέων (παρθεναγωγείο) με σύνολο 200 περίπου μαθητών και μαθητριών.
Πρώτος διευθυντής διετέλεσε ο Αναστάσιος Γαρδέμης από την Ήπειρο. Το 1910 προστέθηκαν στους 370 μαθητές των Αστικών Σχολών και 289 μαθητές του Ημιγυμνασίου” (α’ και β’ τάξεις), το οποίο άρχισε να λειτουργεί στον κάτω όροφο.
Το 1922, με την εγκατάσταση των προσφύγων στη Δράμα, το σχολείο μετονομάστηκε σε « Α΄ Δημοτικό Σχολείο Αρρένων και Θηλέων» αλλά μόνο το 1929 έγινε μικτό
Κατά τη βουλγαρική κατοχή του 1941- 44 σταμάτησε η λειτουργία όλων των ελληνικών σχολείων . Τότε λεηλατήθηκαν τα Εκπαιδευτήρια και το κτίσμα υπέστη σοβαρές ζημιές(2).
Τα Εκπαιδευτήρια ξαναλειτούργησαν με τη συνδρομή των γονέων το 1945. Ονομαζόταν Δ΄ Δημοτικόν Σχολείον Δράμας , και Α΄ Δημοτικόν Σχολείον Δράμας .
Το 1953 μετονομάσθηκαν σε 12ον Δημοτικόν Σχολείον Δράμας και 9ο Δημοτικόν Σχολείον Δράμας και λειτουργούσαν συστεγαζόμενα μέχρι και το σχολικον έτος 1999-2000, οπότε το 9ο απέκτησε δικό του κτίριο.
Στο ιστορικό αυτό κτίριο φιλοξενήθηκαν κατά καιρούς κι άλλα σχολεία, όπως για παράδειγμα το 13ο Δημοτικό Σχολείο Δράμας, το οποίο συστεγάστηκε με τα άλλα δύο, κατά τα έτη 1981-1989.
Το κτίριο των Εκπαιδευτηρίων αναπαλαιώθηκε τα έτη 1989-92 και έχει χαρακτηριστεί Ιστορικό Διατηρητέο μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού το 1979. (ΦΕΚ 1138/Β΄/27-12-79)
Η αρχιτεκτονική του Κτιριου
Τα «Εκπαιδευτήρια» Δράμας είναι ένα διώροφο λιθόκτιστο κτίριο, σχήματος Π, όπως το υπαγόρευε η Ελληνική αρχιτεκτονική παράδοση, αλλά και η ανάγκη να ανταποκρίνεται το κτίριο στις απαιτήσεις για φως, ήλιο και αερισμό. Κατά μία άλλη άποψη, προς τιμή και ανάμνηση του Εθνομάρτυρα Παύλου Μελά.
Αποτελεί ιστορικό μνημείο της πόλης στο οποίο καλλιεργήθηκε η Ελληνική παιδεία τα τελευταία χρόνια της τουρκοκρατίας. Το κτίριο είναι έργο του τότε Μητροπολίτη Δράμας, Αγίου Χρυσοστόμου, ο οποίος αργότερα ως Μητροπολίτης Σμύρνης μαρτύρησε κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Καταστροφής.
Τα Εκπαιδευτήρια» διέθεταν στον πρώτο όροφο 6 αίθουσες διδασκαλίας, μία μεγάλη αίθουσα τελετών και γραφείο. Στο δεύτερο όροφο διέθεταν οκτώ αίθουσες διδασκαλίας και δύο γραφεία. Ως βοηθητικά κτίρια χρησιμοποιούνταν α)το οίκημα της Εστίας Μαθητικών Συσσιτίων, το οποίο είχε ανεγερθεί μεταπολεμικά με κρατική αρωγή και περιελάμβανε 2 διαμερίσματα (αποθήκη και εστίες) και β)το θυρωρείο στην είσοδο της αυλής, το οποίο χτίστηκε το έτος 1954 με δαπάνη 15.000 δρχ. και χρησίμευε ως μαθητικό πρατήριο. Παρόμοιο μαθητικό πρατήριο υπήρχε και στη νότια είσοδο των Εκπαιδευτηρίων. Το υπόγειο χρησίμευε ως αποθήκη.
https://12dim-dramas.dra.sch.gr/wp-content/uploads/2023/03/EA81.pdf
https://12dim-dramas.dra.sch.gr/wp-content/uploads/2023/03/EA81.pdf