Υγεία, Διατροφή: Η ελιά – δώρο θεών στους ανθρώπους
Από την αρχαιότητα, οι άνθρωποι είχαν αντιληφθεί τι θησαυρός είναι η ελιά για την ανθρωπότητα.
Τα κλαδιά της ελιάς είναι το καλύτερο ξύλο για ζεστασιά στο τζάκι. Ο πυρήνας (το κουκούτσι) εξαιρετική καύσιμη ύλη.
Στη διατροφή, ο καρπός της ελιάς, η πάστα ελιάς, το ελαιόλαδο, δημιούργησαν και καθιέρωσαν τη μεσογειακή διατροφή.
Στην υγεία, οι κηραλοιφές, αλοιφές (μείγματα ελαιόλαδου με άλλα βότανα) αλλά και απευθείας το ελαιόλαδο, επουλώνουν τραύματα, γιατρεύουν, χαρίζουν όμορφο δέρμα. Το λάδι ήταν το πρώτο καλλυντικό!
Στη θρησκεία από τις θυσίες στους βωμούς των θεών, στο λάδι της βάφτισης, στο λαδάκι στο καντήλι, στη νηστεία, στην ευλογία του θεού.
Σύμβολο ειρήνης, αλληλεγγύης, τίμιου αγώνα, έντιμης νίκης στον αθλητισμό.
Στη λαϊκή παράδοση με μύθους, συμβολισμούς, παροιμίες. Στα έργα τέχνης, τα κεντήματα, τα γλυπτά, οι τοιχογραφίες, οι πίνακες ζωγραφικής.
Στα θρανία μας με λίγο ψωμί, το λάδι κι οι ελιές σήμερα ήταν ένα διαφορετικό πρωινό! Θρεπτικό, υγιεινό και νόστιμο!
Τοπική ιστορία, μνημεία, πολιτισμός: Σαντιρβάν τζαμί – κειμήλια της Μικράς Ασίας
Για να αγαπήσουμε τον τόπο μας πρέπει να τον γνωρίζουμε. Να μάθουμε την ιστορία των ανθρώπων του στο πέρασμα των αιώνων.
Επισκεφτήκαμε ένα μνημείο πολιτισμού στην πόλη της Δράμας που ευτυχώς γλύτωσε από την καταστροφή, το Σαντιρβάν τζαμί.
Δεν πήγαμε απροετοίμαστοι κι απροετοίμαστες. Είδαμε ένα βίντεο με την επιδιόρθωση του τεμένους: https://youtu.be/LP7uHFR0P5Y και διαβάσαμε τα φύλλα εργασίας μας ώστε να προσέξουμε καλύτερα αυτά που θα βλέπαμε.
Στο μνημείο μας υποδέχτηκε η κυρία Αγγελική που μας μίλησε για την ιστορία του αλλά και για τα εκθέματα, που τα έφεραν με πολλή αγάπη και φροντίδα, οι πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία.
Μετά την επίσκεψη σε χώρο πολιτισμού τι;
Μετά την επίσκεψή μας στο Σαντιρβάν τζαμί και την έκθεση κειμηλίων από τη Μ. Ασία, συζητήσαμε πώς τελικά πρέπει να προετοιμάζουμε μια οποιαδήποτε επίσκεψή μας σε έναν χώρο πολιτισμού.
Τι προσέχουμε το κτίσμα, σχήματα, χρώματα, διακόσμηση, υλικά, χρήσεις, αλλαγές κ.ά. προσπαθούμε να καταλάβουμε, να φανταστούμε πώς ήταν η ζωή των ανθρώπων και πώς χρησιμοποιούσαν αυτό που βλέπουμε σήμερα.
Μάθαμε πώς προσεγγίζουμε ένα έκθεμα, παρατηρούμε το σχήμα, το σχέδιο, διαβάζουμε την πινακίδα που μας δίνει πληροφορίες, μαθαίνουμε το όνομά του, τον τόπο του, τη χρήση, το υλικό, το έτος που φτιάχτηκε. Έτσι μαθαίνουμε την ιστορία του.
Στην τάξη, οι ομάδες παρουσίασαν τα εκθέματα που κατέγραψαν και τις φωτογραφίες που διάλεξαν.
Τα εκθέματα δεν είναι αντικείμενα καθημερινής χρήσης, κάποια έχουν ασυνήθιστα ονόματα. Φτιάξαμε μ’ αυτά ένα σταυρόλεξο. Θα μπορέσετε να το λύσετε; https://crosswordlabs.com/view/2023-01-18-977
Παράδοση, τοπικά έθιμα: Η Αγία Βαρβάρα
Σήμερα, προπαραμονή της Αγίας Βαρβάρας, μιλήσαμε για τη ζωή της αγίας που έζησε τον 3ο αι. μ.Χ., τον αποκεφαλισμό της από τον πατέρα της και την θεϊκή τιμωρία του.
Είναι η αγία που προστατεύει την πόλη μας, γι’ αυτό λέγεται πολιούχος. Η Αγ. Βαρβάρα είναι πολιούχος της Δράμας αλλά και του Ρέθυμνου.
Προστατεύει τα κορίτσια, τους μεταλλωρύχους, τους ανθρακωρύχους και όσους εργάζονται σε λατομεία, τούνελ και άλλα υπόγεια έργα και το πυροβολικό.
Στις αγιογραφίες εικονίζεται με ένα ποτήρι ή κλαδί φοίνικα ή σταυρό και φόντο ένα πύργο με 3 παράθυρα. Παρατηρήσατε στον ναό της ενορίας σας την εικόνα της αγίας;
Στη Δράμα την αγαπάμε γιατί υπάρχει η παράδοση με το παλαιότερο εκκλησάκι της που βυθίστηκε στη λίμνη για να μη γίνει τζαμί. Οι πρόσφυγες που ήρθαν το 1922 έχτισαν το νεότερο που έχουμε σήμερα. Έμεινε όμως το έθιμο να στέλνουμε το κεράκι μας με ένα καραβάκι στη λίμνη.
Το γλυκό της αγίας είναι ιδιαίτερο. Είναι μια πηχτή γλυκιά σούπα, κυρίως με σιτάρι και ξηρούς καρπούς όπως καρύδια, σουσάμι, σταφίδες, ζάχαρη κανέλα. Είναι μια αρχαία συνταγή που έχουν διάφοροι λαοί, τότε που οι άνθρωποι σέβονταν πολύ τη φύση και τους καρπούς της γης. Αλλού ονομάζεται ασουρέ ή γλυκό του Νώε.
Μερικές μανούλες ήρθαν στο σχολείο και μας έδειξαν πώς φτιάχνεται αυτό το γλυκό που στη Δράμα το λέμε βαρβάρα. Ήταν πεντανόστιμο.
Ανακαλύπτουμε την προ-ιστορία του τόπου μας: Επίσκεψη στο αρχαιολογικό μουσείο
Σήμερα επισκεφθήκαμε το αρχαιολογικό μουσείο Δράμας.
Θέλουμε να μάθουμε για τη ζωή των πρώτων ανθρώπων ως την αρχαιότητα.
Είδαμε επίσης το βίντεο για έναν προϊστορικό οικισμό που βρέθηκε στο Δισπηλιό Καστοριάς.
Ήδη από την τάξη είχαμε χωριστεί σε ομάδες: Αρχαιολόγοι, ερευνητές και ιστορικοί.
Πήγαμε στις τρεις πρώτες αίθουσες του μουσείου και βρήκαμε πολλά ενδιαφέροντα πράγματα για την προ-ιστορία του τόπου μας. Για κάθε αίθουσα είχαμε και αντίστοιχο φύλλο εργασίας που βοήθησε να ψάξουμε, να εντοπίσουμε, να παρατηρήσουμε, να προβληματιστούμε. Κυκλικά, κάθε ομάδα πέρασε από όλες τις αίθουσες και συμπλήρωσε τα αντίστοιχα φύλλα εργασίας.
Τα δικά μας πήλινα αγγεία!
Για λίγο γίναμε κι εμείς κάπως αρχαίοι. Μετά την επίσκεψή μας στο αρχαιολογικό μουσείο της Δράμας είπαμε να φτιάξουμε τα δικά μας πήλινα αγγεία.
Νομίζαμε ότι η αγγειοπλαστική είναι εύκολη δουλειά. Τελικά δεν ήταν τόσο εύκολη όσο φαίνεται!
Με λίγο πηλό δοκιμάσαμε να δημιουργήσουμε αγγεία και ειδώλια!
Επίσκεψη στον ιερό ναό της ενορίας μας
Σήμερα επισκεφθήκαμε τον ναό του Αγίου Παντελεήμονα. Ο πάτερ Ιωσήφ μας περίμενε και μας μίλησε για το επάγγελμα του ιερέα και την αγάπη που έχει για τον Θεό και τους ανθρώπους. Μας είπε λίγα λόγια για το κτίσιμο και την αγιογράφηση του ναού.
Επειδή στην τάξη έχουμε μιλήσει για την Παναγία, την μανούλα όλων, ήρθαμε στον ναό να την αναζητήσουμε και να καταλάβουμε περισσότερα για την αγιογράφηση.
Ήμασταν τρεις ομάδες. Αναζητήσαμε απεικονίσεις της Παναγίας, παρατηρήσαμε την γραφή στις αγιογραφίες, τα σύμβολα, τις μορφές και την έκφραση στα πρόσωπα των αγίων. Προσέξαμε το τέμπλο. Αναζητήσαμε τον άγιο ή την αγία που μας χάρισε το όνομά της.
Περιβάλλον, ο τόπος μου: Eπίσκεψη στο μουσείο φυσικής ιστορίας στο ΤΕΙ Δράμας
Στα πλαίσια του μαθήματος Μελέτη περιβάλλοντος, εδώ και καιρό προσπαθούμε να μάθουμε για τον τόπο μας, την χλωρίδα και την πανίδα (τα φυτά δηλαδή και τα ζώα του τόπου), τα φυσικά υλικά, πετρώματα, ορυκτά αλλά και τα ξεχωριστά προϊόντα που παράγονται.
Σήμερα λοιπόν επισκεφτήκαμε το μουσείο φυσικής ιστορίας που δημιούργησαν καθηγητές στο χώρο του ΤΕΙ Δράμας και μάθαμε κυρίως για τα πτηνά και τα έντομα.
Το φύλλο εργασίας μας είχε ερωτήματα για τα είδη εκθεμάτων, τη σημασία τους, τους λόγους που πρέπει να υπάρχουν μουσεία περιβάλλοντος και για ποιους λόγους να τα επισκεπτόμαστε.
Είδαμε πολλά πλάσματα που ήταν εντυπωσιακά, το καθένα με τον τρόπο του. Ζωγραφίσαμε ορισμένα από αυτά που μας έκαναν εντύπωση.
Στην τάξη ετοιμάσαμε κι ένα παζλ https://www.jigsawplanet.com/school13/mouseio-physikes-istorias
Κυκλοφορώ με ασφάλεια
Το σχολείο μας είναι σε μια περιοχή όπου κυκλοφορούν πολλά οχήματα. Συχνά είναι δύσκολο να κινηθούν οι πεζοί. Τα έργα στους δρόμους, τα εμπόδια, κάνουν την μετακίνησή μας ακόμα πιο δύσκολη. Πρέπει να μάθουμε να κυκλοφορούμε με ασφάλεια.
Στην τάξη κάναμε πολλές δραστηριότητες, παρατηρήσαμε τα σήματα κυκλοφορίας, είδαμε ενημερωτικά βίντεο, συζητήσαμε για τους κινδύνους και τους κανόνες που πρέπει να ακολουθούμε για την ασφάλειά μας.
Φτιάξαμε κι ένα σταυρόλεξο. Μπορείτε να το λύσετε; https://crosswordlabs.com/view/-2-308
Λαζαράκια
Η παράδοση θέλει, την ημέρα της ανάστασης του Λαζάρου, οι νοικοκυρές να πλάθουν κάτι ιδιαίτερα κουλουράκια που έχουν σχήμα ανθρώπου σε σπάργανα, τυλιγμένο σε λουρίδες υφάσματος, όπως έκαναν από αιώνες για τους νεκρούς, όπως είχαν κάνει και με το σώμα του Λάζαρου. Σε κάθε σπίτι έπρεπε να ετοιμάσουν τουλάχιστο τόσα λαζαράκια όσα ήταν και τα παιδιά της οικογένειας. Ήταν μια διαδικασία στην οποία συμμετείχαν και τα παιδιά. Στη συνέχεια, τα παιδιά έβγαιναν στις γειτονιές και τραγουδούσαν τα κάλαντα του Λάζαρου, μαζεύοντας στο στολισμένο με λουλούδια της εποχής καλάθι τους, διάφορα κεράσματα όπως αποξηραμένους καρπούς, φρούτα, αυγά κ.ά.
Εμείς κάναμε μια παραλλαγή του εθίμου, φτιάξαμε τα λαζαράκια μας με αλατοζύμη. Δεν τρώγονται αλλά μπορούμε να στολίσουμε την πιατέλα του σπιτιού με τα κόκκινα αυγά καθώς συμβολίζουν και τα δυο την νίκη της ζωής επί του θανάτου.